Σε μια μυστική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, 30 από τους κορυφαίους μαθηματικούς του κόσμου βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα νέο, πανίσχυρο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης: το o4-mini, ένα ελαφρύ αλλά εξαιρετικά ικανό μοντέλο «λογικής σκέψης» που αναπτύχθηκε από την OpenAI. Ο σκοπός της συνάντησης ήταν να δοκιμάσουν τα όρια της υπολογιστικής λογικής: θα μπορούσε το μοντέλο να λύσει προβλήματα που μέχρι τώρα μόνο ανθρώπινα μυαλά μπορούσαν να κατανοήσουν;

Η απάντηση ήταν εντυπωσιακή — και ανησυχητική. Το o4-mini κατάφερε να λύσει σύνθετα μαθηματικά προβλήματα που χρειάζονται εβδομάδες ή και μήνες για να τα λύσει ένας άνθρωπος, μέσα σε λίγα μόλις λεπτά. Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν ο διακεκριμένος μαθηματικός Κεν Όνο, ο οποίος είδε το μοντέλο να λύνει ένα ανοικτό ερώτημα της θεωρίας αριθμών που ο ίδιος είχε διατυπώσει, παρουσιάζοντας μάλιστα και μεθοδική, δημιουργική σκέψη — όπως ένας πολύ ικανός μεταπτυχιακός φοιτητής, ή και καλύτερα.

Το μοντέλο δεν βασίζεται μόνο σε απομνημόνευση αλλά μπορεί να μαθαίνει από τη διαδικασία επίλυσης: διάβασε τη σχετική βιβλιογραφία, έλυσε πρώτα μια απλοποιημένη εκδοχή του προβλήματος, και έπειτα κατέληξε σε σωστή, ακόμα και… “σαρκαστική” λύση. Όπως σχολίασε ο Όνο: «Δεν ήμουν προετοιμασμένος να αντιμετωπίσω ένα LLM σαν αυτό. Δεν είχα ξαναδεί τέτοιου είδους λογική σκέψη σε μοντέλο».

Η ομάδα των μαθηματικών κατάφερε τελικά να δημιουργήσει μόνο 10 προβλήματα που το bot δεν μπόρεσε να λύσει. Ωστόσο, η ταχύτητα και η ακρίβεια του μοντέλου ήταν τόσο εντυπωσιακές που προκάλεσαν προβληματισμό. Πολλοί μίλησαν για αλλαγή του ρόλου του μαθηματικού στο μέλλον: από ερευνητής-λύτης, θα μπορούσε να μετατραπεί σε δημιουργός ερωτημάτων και συνεργάτης της μηχανής.

Ο Όνο έκλεισε με ένα προειδοποιητικό μήνυμα: «Είναι λάθος να λέμε ότι η γενικευμένη τεχνητή νοημοσύνη δεν πρόκειται να έρθει ποτέ. Με κάποιους τρόπους, αυτά τα μοντέλα ήδη ξεπερνούν τους καλύτερους μεταπτυχιακούς φοιτητές στον κόσμο».

Η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης δεν αποτελεί πλέον σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι εδώ. Και φαίνεται πως μπορεί να αναδιαμορφώσει ριζικά το μέλλον των μαθηματικών — και όχι μόνο.