Η ξηρασία των ηπείρων: Προειδοποίηση από τους δορυφόρους της NASA

28 Ιουλίου 2025 21:35

Οι ήπειροι της Γης στεγνώνουν με ανησυχητικούς ρυθμούς, όπως αποκαλύπτει μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances στις 25 Ιουλίου. Με βάση δορυφορικά δεδομένα από τις αποστολές GRACE και GRACE Follow-On της NASA, καταγράφεται μια πρωτοφανής απώλεια γλυκού νερού από την ξηρά του πλανήτη από το 2002 και έπειτα.

Η μελέτη, υπό την ηγεσία του Κρατικού Πανεπιστημίου της Αριζόνα, δείχνει ότι η απώλεια νερού επηρεάζει πλέον το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού. Το φαινόμενο αφορά τόσο την επιφανειακή απώλεια (λίμνες, ποτάμια) όσο και τη σταθερή μείωση των υπόγειων υδροφορέων — βασικές πηγές πόσιμου νερού για δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Οι πλέον πληγείσες περιοχές εντοπίζονται κατά μήκος της Δυτικής και Νοτιοδυτικής Βόρειας Αμερικής, της Κεντρικής Αμερικής, της Μέσης Ανατολής και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Οι ερευνητές τονίζουν ότι η υπεράντληση των υπόγειων υδάτων αποτελεί τον βασικό παράγοντα για την επιταχυνόμενη απώλεια, ενώ η κλιματική αλλαγή και οι παρατεταμένες ξηρασίες ενισχύουν την κρίση.

Από το 2014, η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά με την εμφάνιση ενός από τα ισχυρότερα φαινόμενα Ελ Νίνιο στην ιστορία, το οποίο προκάλεσε ακραίες θερμοκρασίες και καταστροφικές ξηρασίες σε όλο τον πλανήτη.

Η μελέτη επισημαίνει ότι η κακή διαχείριση των υδατικών πόρων εντείνει το πρόβλημα. Ειδικά στις γεωργικά ανεπτυγμένες περιοχές, όπως η Καλιφόρνια, η χρήση υπόγειων υδάτων συνεχίζει να αυξάνεται, παρά τις ενδείξεις εξάντλησης.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα αποθέματα υπόγειων υδάτων που χάνονται σήμερα δεν θα μπορέσουν να αναπληρωθούν σε χρονοδιαγράμματα σχετιζόμενα με την ανθρώπινη ζωή. Πρόκειται για έναν «διαγενεακό πόρο» του οποίου η κατάχρηση απειλεί σοβαρά την ασφάλεια του νερού και της τροφής των μελλοντικών γενεών.

«Η προστασία των υπόγειων υδάτων του κόσμου είναι ύψιστης σημασίας σε έναν κόσμο που θερμαίνεται και σε ηπείρους που γνωρίζουμε τώρα ότι στεγνώνουν», αναφέρουν οι ερευνητές. Αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για βιώσιμη διαχείριση των υδάτων, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές — όχι μόνο για τα οικοσυστήματα, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία και την κοινωνική σταθερότητα.

Η μελέτη αποτελεί καμπανάκι κινδύνου, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη για συντονισμένες διεθνείς πολιτικές προστασίας των υδατικών πόρων, ενίσχυση της τεχνολογίας εξοικονόμησης νερού και επανασχεδιασμό του αγροτικού και βιομηχανικού μοντέλου κατανάλωσης.