Τα βιντεοπαιχνίδια είναι σήμερα μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές ψυχαγωγίας, με εκατομμύρια παίκτες σε όλο τον κόσμο. Αν και για δεκαετίες θεωρούνταν ότι πρόκειται για ανδρική δραστηριότητα, οι στατιστικές δείχνουν ότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Sex Roles, το 51% των γυναικών παίζουν βιντεοπαιχνίδια, ποσοστό σχεδόν ίσο με το 53% των ανδρών. Παρά την αυξανόμενη συμμετοχή, όμως, οι γυναίκες εξακολουθούν να βιώνουν εμπόδια, ενοχές και προκαταλήψεις που επηρεάζουν την εμπειρία τους.

Η έρευνα βασίστηκε σε 1.000 γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο, με κύρια ενασχόληση τα παιχνίδια στο κινητό – την πιο δημοφιλή πλατφόρμα για γυναίκες. Παρότι πολλές δήλωσαν ότι το gaming είναι σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς τους, σχεδόν μία στις τρεις (29%) παραδέχτηκε ότι αισθάνεται ενοχές επειδή αφιερώνει χρόνο σε αυτό, ενώ το 16% κρατά κρυφή τη συνήθεια για να αποφύγει αρνητικά σχόλια.

Το εντυπωσιακό είναι πως αυτές οι ενοχές δεν οδηγούν σε λιγότερες ώρες παιχνιδιού· αντίθετα, όσες νιώθουν τύψεις συνεχίζουν να παίζουν, αλλά με χειρότερη ψυχολογία.

Επιπλέον, σχεδόν το 60% των γυναικών θεωρούν ότι δεν παίζουν αρκετά για να αποκαλούνται «gamers», ενώ πάνω από το 30% νιώθουν ντροπή να χρησιμοποιήσουν τον όρο για τον εαυτό τους. Ακόμη και γυναίκες που παίζουν καθημερινά για πολλές ώρες, σπάνια χαρακτηρίζονται ως «hardcore gamers», γεγονός που δείχνει πως η αυτοαντίληψή τους καθορίζεται περισσότερο από κοινωνικά στερεότυπα παρά από την πραγματική ενασχόλησή τους.

Η έρευνα ανέδειξε και τις διαφορές ανά ηλικία. Οι νεότερες γυναίκες, ηλικίας 16-24 ετών, ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να νιώσουν ενοχές συγκριτικά με γυναίκες άνω των 54 ετών. Ο λόγος σχετίζεται με την κοινωνική πίεση: οι γυναίκες έχουν γενικά λιγότερο ελεύθερο χρόνο από τους άνδρες και συχνά αισθάνονται ότι πρέπει να τον αφιερώνουν σε «παραγωγικές» δραστηριότητες. Έτσι, το gaming αντιμετωπίζεται ως σπατάλη.

Τα στερεότυπα γύρω από το ποιος είναι «γνήσιος gamer» ενισχύουν αυτή την αίσθηση. Όσες θεωρούν ότι τα βιντεοπαιχνίδια είναι ανδρικό χόμπι ή ότι χρειάζεται πολλές ώρες ενασχόλησης για να ανήκει κανείς σε αυτή την κατηγορία, εμφανίζονται διπλά πιο επιρρεπείς σε ενοχές. Αντίθετα, γυναίκες που πιστεύουν ότι ακόμη και το περιστασιακό gaming αρκεί για να είσαι gamer νιώθουν πολύ λιγότερες τύψεις.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν πως το πρόβλημα δεν είναι το ίδιο το gaming, αλλά η εικόνα που υπάρχει γύρω από αυτό. Η κουλτούρα που συνδέει τα βιντεοπαιχνίδια με τους άνδρες αποκλείει έμμεσα τις γυναίκες, οι οποίες είτε κρύβουν το χόμπι τους είτε αισθάνονται ανασφάλεια για την ενασχόλησή τους.

Για να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα χρειάζονται βαθύτερες δομικές αλλαγές: μείωση της ανισότητας στον ελεύθερο χρόνο, προβολή της μεγάλης ποικιλίας παιχνιδιών και ενίσχυση της ορατότητας γυναικών παικτριών.

Το gaming είναι χώρος δημιουργικότητας, χαλάρωσης και κοινωνικής σύνδεσης. Για να απολαμβάνουν οι γυναίκες ισότιμα τα οφέλη του, πρέπει να εξαλειφθούν οι ενοχές και τα στερεότυπα. Η αποδοχή ότι κάθε μορφή παιχνιδιού είναι έγκυρη, ανεξάρτητα από το είδος ή τον χρόνο που αφιερώνεται, είναι το πρώτο βήμα για μια κουλτούρα gaming χωρίς αποκλεισμούς.