Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει κατακτήσει την καθημερινότητά μας, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις σε πολλούς τομείς, από την υγεία μέχρι την επικοινωνία. Ωστόσο, μια νέα και ταυτόχρονα ανησυχητική τάση φαίνεται να κερδίζει έδαφος: η χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT για τη σύνταξη αποχαιρετιστήριων κειμένων και επικήδειων σε μνημόσυνα και κηδείες.

Σύμφωνα με πρόσφατα ρεπορτάζ, αρκετά γραφεία τελετών σε διάφορες χώρες χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργήσουν επικήδειους χωρίς να ενημερώνουν τους πελάτες τους. Το κίνητρο πίσω από αυτήν την πρακτική είναι κυρίως η διευκόλυνση του έργου των συγγενών που βρίσκονται σε κατάσταση πένθους και δυσκολεύονται να εκφράσουν με λόγια τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Το AI προσφέρει μια «έξυπνη» και γρήγορη λύση, ικανή να παράγει συγκινητικά και καλοσχηματισμένα κείμενα μέσα σε λίγα λεπτά.

Πέρα από τα γραφεία τελετών, έχουν δημιουργηθεί και εταιρείες που προσφέρουν ειδικές υπηρεσίες σύνταξης επικήδειων με AI, όπως η CelebrateAlly, η οποία δίνει στους χρήστες τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε διαφορετικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης (ChatGPT, Claude AI) και να πληρώσουν μόλις 0,50 ευρώ για κάθε επικήδειο.

Η χρήση της AI προσφέρει ευκολία και ταχύτητα, επιτρέποντας σε όσους πενθούν να έχουν ένα πλήρες και καλογραμμένο κείμενο σε ελάχιστο χρόνο, απαλλάσσοντάς τους από το άγχος της σύνταξης σε μια δύσκολη στιγμή. Επιπλέον, οι πλατφόρμες AI μπορούν να δημιουργήσουν κείμενα με διαφορετικούς τόνους, ανάλογα με το αίτημα, όπως «παιχνιδιάρικο», «σεμνό» ή «επίσημο». Το κόστος της υπηρεσίας είναι ιδιαίτερα προσιτό, ειδικά αν συγκριθεί με τον χρόνο και την ψυχολογική ενέργεια που απαιτεί η συγγραφή ενός επικήδειου.

Παρόλα αυτά, η τεχνητή νοημοσύνη δεν ειναι αλάνθαστη και προκαλεί σημαντικούς προβληματισμούς. Συχνά το AI μπορεί να «εφεύρει» ανύπαρκτα γεγονότα, ψευδώνυμα ή προσωπικά στοιχεία που δεν έχουν καμία σχέση με τον εκλιπόντα, γεγονός που μπορεί να προσβάλει τη μνήμη των αγαπημένων προσώπων. Επίσης, η υπερβολική εξάρτηση από AI για τόσο προσωπικά κείμενα μπορεί να αποξενώσει τους ανθρώπους από την αυθεντική έκφραση συναισθημάτων και να μειώσει τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση.

Η χρήση AI σε μια τόσο ευαίσθητη στιγμή εγείρει ερωτήματα για το πόσο «αυθεντικό» μπορεί να είναι ένα κείμενο που γράφεται από μηχανή και όχι από άνθρωπο. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις πως η εξάρτηση από AI σε καταστάσεις πένθους και αποχαιρετισμού μπορεί να επιβαρύνει την ψυχική υγεία, καθώς οι άνθρωποι αποφεύγουν την επεξεργασία του πένθους με φυσικό τρόπο.

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει αναμφισβήτητα απίστευτες δυνατότητες και προσφέρει σημαντική βοήθεια σε πολλούς τομείς. Όμως η χρήση της για τη συγγραφή αποχαιρετιστήριων κειμένων και επικήδειων εγείρει σημαντικά ηθικά, ψυχολογικά και πρακτικά ζητήματα που δεν πρέπει να αγνοούμε. Η ισορροπία μεταξύ τεχνολογίας και ανθρώπινης ευαισθησίας είναι το ζητούμενο, ώστε να τιμούμε τη μνήμη των αγαπημένων μας προσώπων με σεβασμό και ειλικρίνεια.