Πόσο βρώμικη ήταν η Αρχαία Ρώμη;

6 Ιουλίου 2025 20:31

Η Αρχαία Ρώμη είναι διάσημη για την εντυπωσιακή της αρχιτεκτονική και τη δύναμη της αυτοκρατορίας της. Όμως, σπάνια αναρωτιόμαστε: πώς μύριζε η Αρχαία Ρώμη; Η απάντηση είναι… όχι και τόσο ευχάριστα.

Οι δρόμοι της Ρώμης ήταν γεμάτοι από κοπριά, ούρα, και σωματικά απόβλητα. Οι περισσότεροι κάτοικοι δεν είχαν πρόσβαση σε συνδεδεμένα αποχετευτικά συστήματα. Τα απόβλητα συλλέγονταν από επαγγελματίες που τα χρησιμοποιούσαν για λίπανση ή για επεξεργασία υφασμάτων, όπως τα ούρα.

Τα ζώα ήταν παντού: μουλάρια στους φούρνους, κατσίκια, γουρούνια και βοοειδή στους δρόμους. Η μυρωδιά τους, μαζί με τα περιττώματα, συνέβαλε στη δυσάρεστη ατμόσφαιρα της πόλης.

Τα πτώματα δεν ήταν πάντα οργανωμένα. Ειδικά οι φτωχοί και οι άστεγοι μπορεί να μην θάβονταν άμεσα, κάτι που οδηγούσε σε οσμές αποσύνθεσης. Υπάρχουν αναφορές για σκυλιά που κουβαλούσαν ανθρώπινα μέλη σε τραπέζια αυτοκρατόρων.

Οι καθημερινές συνήθειες υγιεινής ήταν πολύ διαφορετικές από τις σημερινές. Οι περισσότεροι δεν έκαναν καθημερινά μπάνιο, και το αποσμητικό ήταν σπάνιο. Οι λίγες συνταγές που υπάρχουν αφορούν κατάποση ή μάσηση ουσιών για την απομάκρυνση της κακοσμίας, όχι τοπική εφαρμογή.

Στα δημόσια λουτρά, το νερό και το λάδι ανακυκλώνονταν και πολλές φορές ήταν βρώμικα και λιπαρά. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν ελαιόλαδο αντί για σαπούνι, το οποίο απομάκρυναν από το σώμα με ένα εργαλείο, το στρίγγιλο.

Η εύρεση ευχάριστων μυρωδιών δεν ήταν αδύνατη. Η Ρώμη είχε αρωματοποιεία, αρώματα από ρόδα, κανέλα, μύρο και σαφράνι, και ακόμα και αρωματισμένα αγάλματα θεών για θρησκευτικούς σκοπούς.

Το εμπόριο μπαχαρικών από την Ινδία και την Αραβία επέτρεπε τη χρήση εξωτικών ουσιών για την παραγωγή πολυτελών αρωμάτων, αν και μόνο οι πλούσιοι μπορούσαν να τα απολαύσουν καθημερινά.

Παρά τις έντονες οσμές, οι Ρωμαίοι φαίνεται πως τις αποδέχονταν ως φυσικό μέρος της ζωής. Μάλιστα, για αυτούς, οι οσμές της πόλης ήταν συνυφασμένες με την καθημερινότητα και την ευημερία της αυτοκρατορίας.