Η πρόσφατη δημοπρασία του μεγαλύτερου γνωστού μετεωρίτη από τον Άρη, βάρους 25 κιλών, έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση για την προέλευσή του και το ποιος δικαιούται την ιδιοκτησία του. Ο μετεωρίτης NWA 16788 πωλήθηκε σε δημοπρασία του Sotheby’s στη Νέα Υόρκη για το εντυπωσιακό ποσό των 5,3 εκατομμυρίων δολαρίων, σπάζοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ.

Σύμφωνα με το Sotheby’s, ο μετεωρίτης ανακαλύφθηκε τον Νοέμβριο του 2023 στη Σαχάρα, εντός των συνόρων του Νίγηρα. Το εντυπωσιακό κομμάτι, με χρώμα ώχρας και επιφάνεια γεμάτη κοφτερές ακμές, εκτοξεύτηκε από τον Άρη πριν εκατομμύρια χρόνια, όταν αστεροειδής προσέκρουσε στον πλανήτη, και ταξίδεψε περίπου 140 εκατομμύρια μίλια πριν φτάσει στη Γη.

Μετά την ανακάλυψή του, πέρασε στα χέρια διεθνών εμπόρων, εκτέθηκε προσωρινά στην Ιταλία και κατέληξε στον κατάλογο της δημοπρασίας στις ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση του Νίγηρα ανακοίνωσε ότι ξεκινά έρευνα, χαρακτηρίζοντας την υπόθεση «πιθανό παράδειγμα παράνομης διεθνούς διακίνησης». Παράλληλα, ανέστειλε προσωρινά τις εξαγωγές πολύτιμων λίθων και μετεωριτών.

Ο γνωστός Αμερικανός παλαιοντολόγος Paul Sereno δήλωσε ότι όλα τα στοιχεία δείχνουν πως ο μετεωρίτης έφυγε από τον Νίγηρα χωρίς άδεια, υποστηρίζοντας ότι «αφού έπεσε εκεί, ανήκει στη χώρα».

Η νομοθεσία για την ιδιοκτησία μετεωριτών διαφέρει ανά χώρα. Στις ΗΠΑ, αν ο μετεωρίτης πέσει σε ιδιωτική γη, ανήκει στον ιδιοκτήτη της. Στον Νίγηρα, όμως, ισχύει νόμος που περιλαμβάνει τους μετεωρίτες στην «εθνική πολιτιστική κληρονομιά», κάτι που τους καθιστά κρατική ιδιοκτησία.

Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι το NWA 16788 έχει ανεκτίμητη επιστημονική αξία, καθώς μπορεί να αποκαλύψει στοιχεία για τη γεωλογική ιστορία του Άρη.

Όπως τόνισε ο Sereno, «Αυτό δεν είναι ένα απλό συλλεκτικό αντικείμενο. Είναι κληρονομιά της φύσης και της ανθρωπότητας, και θα έπρεπε να προστατεύεται, όχι να καταλήγει σε ιδιωτικές συλλογές».